Jubileumuitzending

Een huldeblijk
Een huldeblijk aan jubilerend Nederland, dat is wat Andere Tijden deze uitzending biedt. Van koningin Wilhelmina tot bloemenverkoopster tante Saar, van de mijnen in Limburg tot de Noord-Hollandse Anna Paulownapolder, in de vorige eeuw werd bijna elk jubileum wel vastgelegd. In beeld gebracht door amateurfilmers, Polygoon, Van Gewest tot Gewest, het Journaal en later door Gert Jan Dröge’s Glamourland.

Oom Kikki
De jubilerende Amsterdamse karren-op-de-brug-trekker oom Kikki wordt in 1932 door het Polygoon Hollands Nieuws gefilmd. Tot op heden is er nauwelijks iets over hem bekend behalve dat er het hoofdstedelijke café Hegeraad een portret hangt van deze man die officieel door het leven ging als Christiaan Smit.

Koningin Wilhelmina
Meer weten we van de Groninger advocaat Maurits Levie. Hij filmde in kleur (!) de viering van het veertigjarig regeringsjubileum van koningin Wilhelmina te Amsterdam in 1938. Daarin zien we een defilé op de Dam van militairen en burgers afgenomen door Wilhelmina, kroonprinses Juliana en haar echtgenoot Bernhard. Verder versierde panden en grachten bij nacht en hoogwaardigheids-bekleders en de Koninklijke familie bij de intocht in de Nieuwe Kerk.

Conserveringstraject
Levie was naast advocaat een begenadigd filmer. In 1995 werd op een zolder in Appelscha zijn filmmateriaal gevonden. Het Gronings Audiovisueel Archief (GAVA, zie www.gava.nl en zoek op Levie) is een conserveringstraject opgestart om het materiaal te kunnen bewaren en gebruiken. Dit heeft uiteindelijk geleid tot presentatie van het materiaal in 2002. In dat jaar heeft Herinneringscentrum Kamp Westerbork een tentoonstelling gemaakt over Levie.

Polderwerkers
In het Noord-Hollandse plaatsje Zijpe streken in 1844 ruim 1800 polderwerkers neer om er het laatste grote ondergelopen gebied in de kop van Noord Holland droog te maken. De 5000 hectare grond die het opleverde werd vooral voor tuinbouw en bloembollenteelt gebruikt. De bewoners van het eerste uur waren de Zeeuwse polderjongens die bleven hangen. De eerste kolonisten van de polder kwamen van heinde en verre. Zo kwamen er uit het Betuwse Zetten 25 arme gezinnen naar het nog lege, uitgestrekte gebied. 100 jaar later, wanneer ze in beeld wordt gebracht, is de rust en weidsheid nog steeds aanwezig in de polder die werd vernoemd naar de toenmalige gemalin van koning Willem ll, Anna Paulowna.

Tante Saar
Sarah Bacharach (wellicht familie van Burt) stond op het Amsterdamse Rembrandtplein beter bekend als Tante Saar. Vijftig jaar maar liefst had ze daar een bloemenstal, van 1912 tot 1962. En dat moest uiteraard gevierd en gefilmd worden. Geboren in Londen als kind van joodse ouders en moeder van tien kinderen. Op 1 augustus 1943 wordt zij op transport gesteld naar Westerbork, samen met de meeste van haar kinderen. Ze overleeft de oorlog, in tegenstelling tot veel van haar familie (zie ook www.joodsmonument.nl, tik de naam Bacharach in bij zoeken).

Wie ook de oorlog overleefde en zich een plaats in de Nederlandse uitdrukkingen-geschiedenis veroverde was Henriëtte David, beter bekend als Heintje Davids. Door Polygoon werd ze vastgelegd bij haar zestigste verjaardag in 1948 waar ze optrad voor 2500 fans in het ‘tot de nok toe gevulde Concertgebouw’. In 1954 zou ze officieel afscheid nemen van het vak, maar keerde daarna nog menigmaal terug op de planken. Als telg uit een muzikale familie (met de bekende broer Louis) maakte ze vanaf 1907 carrière als zangeres in diverse revues waarvan De Jantjes het meest bekend is. Als joodse Nederlander overleefde ze als enige van de familie de oorlog door onder te duiken.

Research: Hannah Dogger, Hasan Evrengün, Judith Konijn, Gerard Nijssen
Samenstelling: Matthijs Cats